Bảo vệ và phát triển rừng xây dựng nông thôn mới

Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào đã xây dựng Chương trình hành động thực hiện quyết định nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức trong đơn vị hiểu rõ hơn về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của Chương trình muc tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn gắn với việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt; qua đó, đóng góp vào việc hoàn thành các tiêu chí về nông thôn mới trên địa bàn các xã vùng ATK, huyện Sơn Dương.

Thực hiện Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào đã xây dựng Chương trình hành động thực hiện quyết định nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức trong đơn vị hiểu rõ hơn về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của Chương trình muc tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn gắn với việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt; qua đó, đóng góp vào việc hoàn thành các tiêu chí về nông thôn mới trên địa bàn các xã vùng ATK, huyện Sơn Dương.

Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào có nhiệm vụ tham mưu giúp Ủy ban nhân dân huyện Sơn Dương thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lâm nghiệp; phối hợp với các cơ quan nhà nước có liên quan, các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang, lực lượng bảo vệ rừng của chủ rừng, thực hiện bảo vệ rừng trên địa bàn các xã vùng ATK.

Khu vực các xã vùng ATK gồm 5 xã Tân Trào, Bình Yên, Lương Thiện, Trung Yên và xã Minh Thanh, có tổng diện tích đất lâm nghiệp khoảng 11 nghìn ha, chiếm 74,4% diện tích tự nhiên; đất có rừng trên 9 nghìn ha (trong đó: rừng đặc dụng trên 3 nghìn ha; rừng phòng hộ trên 9 trăm ha và rừng sản xuất trên 4 nghìn ha). Dân số trong vùng có trên 5 nghìn hộ với gần 20 nghìn nhân khẩu, chủ yếu là dân tộc ít người, trong đó dân tộc Tày là dân tộc chính chiếm 44%, còn lại dân tộc Kinh 20%, Dao 18%, Nùng 9%, Sán chí 7%, dân tộc khác chiếm 2%.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, khu vực ATK Tân Trào đã gắn liền với tên tuổi các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước như: đồng chí Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Tôn Đức Thắng, Nguyễn Lương Bằng, Võ Nguyên Giáp…; đặc biệt là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt nam, danh nhân văn hoá thế giới Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nơi đây đã ghi lại những sự kiện lịch sử hào hùng của ngày đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, cũng như 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, với những địa danh nổi tiếng như: đình Hồng Thái, cây Đa Tân Trào, đình Tân Trào, lán Nà Nưa, lán hang Bòng…

Là khu vực nằm trong quần thể Di tích quốc gia đặc biệt, là thủ đô giải phóng, thu đô kháng chiến, hiện có 137 điểm di tích lịch sử quan trọng phân bố khắp trên địa bàn, trong những năm kháng chiến, đồng bào các dân tộc nơi đây đã có nhiều công lao chở che, bảo vệ cán bộ của Trung ương Đảng, chính phủ và quân đội, góp phần quan trọng làm nên chiến thắng lịch sử, hoàn thành cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc.

Với ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng đó, ngày 10/5/2012 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 548/QĐ-TTg về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Đây là niềm tự hào to lớn đối với đồng bào, nhân dân các dân tộc huyện Sơn Dương nói chung, các xã vùng ATK nói riêng. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Chính phủ thông qua các bộ, ngành và tỉnh đã đầu tư tôn tạo các di tích lịch sử, xây dựng cơ sở hạ tầng, từng bước làm thay đổi bộ mặt nông thôn trong vùng ATK.

Đi đôi với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, xã hội trong vùng cũng đặt ra một thách thức không nhỏ đối với công tác bảo vệ, tôn tạo khu rừng bảo vệ cảnh quan di tích lịch sử; xây dựng các mô hình trồng rừng và làm kinh tế rừng gắn với xây dựng nông thôn mới một cách bền vững, đạt hiệu quả cao.

Với mục tiêu bảo vệ nguyên vẹn diện tích rừng tự nhiên, rừng trồng đặc dụng, phòng hộ bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, sử dụng có hiệu quả diện tích đất trống quy hoạch cho lâm nghiệp, duy trì ổn định độ che phủ rừng; thúc đẩy sự đóng góp của lâm nghiệp ngày càng tăng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, cảnh quan khu du lịch, lịch sử, văn hóa và sinh thái Tân Trào, từng bước nâng cao mức sống cho người dân làm lâm nghiệp, đồng thời góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn các xã vùng ATK, trong những năm qua Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào đã cùng với cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả hiện các cơ chế, chính sách về bảo vệ và phát triển rừng, những kết quả quan trọng đạt được, thể hiện tập trung ở những mặt sau:

Một là, thực hiện tốt các giải pháp về tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong bảo vệ và phát triển rừng

Đã tranh thủ sự quan tâm lãnh chỉ đạo, giúp đỡ của các cấp, các ngành, các đơn vị liên quan trong công tác bảo vệ và phát triển rừng ở địa phương; giải quyết tốt mâu thuẫn giữa bảo tồn và phát triển, bảo vệ cảnh quan không có nghĩa là bảo vệ nghiêm ngặt tất cả diện tích rừng và cây xanh mà chỉ quy hoạch diện tích hợp lý nhằm tái tạo cảnh quan của thủ đô kháng chiến; chú trọng đầu tư trồng rừng thâm canh, nâng cao năng suất, chất lượng rừng, sử dụng tài nguyên rừng bền vững; tích cực để đẩy mạnh phát triển kinh tế lâm nghiệp gắn với phát triển du lịch sinh thái, cùng với sự năng động, điều hành của các cấp chính quyền ở địa phương, trọng tâm là bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng, để đảm bảo khả năng phòng hộ môi trường, bảo vệ tính đa dạng sinh học, bảo vệ hệ động, thực vật quý hiếm của rừng; khai thác và sử dụng rừng một cách phù hợp để nâng cao hiệu quả kinh tế của rừng; triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách về bảo vệ và phát triển rừng của trung ương, tỉnh, huyện; sử dụng hợp lý tiềm năng lao động, giải quyết công ăn việc làm, góp phần xoá đói giảm nghèo nâng cao đời sống của người dân các xã vùng ATK vốn còn rất khó khăn về nhiều mặt.

Hai là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật; công tác bảo vệ rừng được thực hiện tốt, trình trạng vi phạm các quy định của pháp luật giảm dần cả về số lượng, quy mô, tính chất và mức độ thiệt hại.

Xác định công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nói chung có một ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội, là công việc không thể tách rời với quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đồng thời phổ biến pháp luật cũng là khâu đầu tiên trong hoạt động thực thi pháp luật, là phương tiện để truyền tải đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tới toàn thể nhân dân. Đối với Hạt Kiểm lâm, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật bảo vệ và phát triển rừng cho nhân dân có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng góp phần vào thành công chung trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Trong những năm qua, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào đã xây dựng các chương trình, kế hoạch phổ biến kiến thức pháp luật bảo vệ và phát triển rừng nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng của các chủ rừng, chính quyền địa phương, các ngành và toàn xã hội; đổi mới phương pháp tuyên truyền phù hợp với từng đối tượng tiếp nhận thông tin, nhất là đối với đồng bào dân tộc sống ở vùng sâu, vùng xa sống ven rừng, gần rừng thường có các hoạt động tác động xâm hại rừng; đưa kiến thức cơ bản về bảo vệ tài nguyên rừng vào chương trình sinh hoạt ngoại khóa tại các trường học; in ấn, phát hành các tài liệu tuyên truyền phát cho các cộng đồng, xây dựng các bảng tuyên truyền ở những khu vực công cộng, trên giao lộ, cửa rừng...; vận động các hộ gia đình sống trong và gần rừng ký cam kết bảo vệ rừng, thực hiện tốt quy ước bảo vệ rừng.

Từ năm 2011, đã tổ chức được 616 cuộc tuyên truyền tại các thôn, thu hút 34.714 lượt người nghe, 17.654 lượt hộ gia đình, 9.732 lượt em học sinh ký cam kết bảo vệ rừng. Thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng, nhận thức của các chủ rừng, cộng đồng dân cư, đặc biệt là trách nhiệm của chính quyền cơ sở ngày càng được nâng cao; các hoạt động xâm hại rừng, khai thác lâm sản trái phép theo đó cũng giảm dần.

(Ảnh: Cán bộ Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào phối hợp với lực lượng của UBND xã đang đi tuần tra, kiểm tra rừng)

Bên cạnh đó, Hạt đã xây dựng kế hoạch tập trung lực lượng phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác trong việc ngăn chặn khai thác, mua bán, vận chuyển gỗ rừng tự nhiên trái phép; tăng cường các biện pháp nghiệp vụ cơ bản, nắm chắc tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng, từ đó kịp thời phát hiện, chủ động xây dựng kế hoạch, biện pháp đấu tranh với các hành vi vi phạm; triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh, nhất là ở các địa bàn trọng điểm, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan làm tốt công tác phòng ngừa, mở hòm thư tố giác và số điện thoại đường dây nóng tại trụ sở hạt, trạm, UBND xã và các thôn, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm. Số vụ vi phạm pháp luật năm 2015 giảm 40% với năm 2011, năm 2015 không xảy ra vụ việc phá rừng trái phép; không có vụ vi phạm phải xử lý hình sự (năm 2011 - 02 vụ); trong 05 năm trở lại đây trên địa bàn không có cháy rừng lớn làm thiệt hại tài nguyên rừng.

Ba là, diện tích rừng trồng tăng nhanh, ổn định; độ che phủ rừng năm sau cao hơn năm trước.

Thời điểm trước quy hoạch phân ba loại rừng năm 2007, sản xuất lâm nghiệp trong vùng chưa thực sự phát triển; rừng trồng chủ yếu là trồng theo nguồn vốn Chương trình 327 và Dự án 661; rừng trồng bằng vốn tự có của hộ gia đình chủ yếu là trồng theo hình thức cây phân tán trên đất khác ngoài lâm nghiệp, một số trên đất lâm nghiệp nhưng diện tích nhỏ lẻ, manh mún; quy mô nhỏ, mang tính tự phát, hiệu quả kinh tế rất hạn chế.

Nhận thấy, sản xuất lâm nghiệp trên địa bàn các xã vùng ATK chưa tương xứng với quy mô quy hoạch lâm nghiệp tại địa phương; sản phẩm từ rừng chưa đem lại giá trị kinh tế cao; thu nhập chính đáng từ người dân làm nghề rừng còn rất hạn chế; chủ yếu tiêu thụ sản phẩm thô, chưa coi trọng khâu chế biến để giải quyết việc làm cho người lao động, Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào đã phối hợp với UBND các xã, các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức triển khai thực hiện văn bản của các cấp, các ngành và vận động cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân, các tổ chức, doanh nghiệp trong việc thực hiện có hiệu quả quy hoạch phát triển lâm nghiệp; trọng tâm là trồng rừng và bảo vệ rừng hiện có theo kế hoạch quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh.

(Ảnh: Cán bộ Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào chuyển giao, hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng cho nhân dân)

Hạt đã chủ động lập kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2011 - 2015, trên cơ sở đánh giá thực trạng điều kiện dân sinh, kinh tế - xã hội, công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng, quỹ đất trống quy hoạch cho lâm nghiệp, kết hợp việc với vận dụng tốt các cơ chế, chính sách về phát triển rừng để từng bước thúc đẩy quá trình sản xuất lâm nghiệp theo hướng hàng hóa. Từ năm 2011 đã vận động nhân dân trên địa bàn trồng mới trên 2 nghìn ha rừng trồng, đạt trên 100% kế hoạch được giao. Bên cạnh đó, Hạt đã chủ động sản xuất các loại cây giống có chất lượng, phù hợp với điều kiện lập địa, sinh trưởng nhanh cung ứng cho nhân dân trồng rừng (bình quân ½ triệu cây giống/năm). Vì vậy, sản lượng và giá trị rừng trồng trên một đơn vị diện tích tăng dần, thu nhập từ rừng đã có đóng góp đáng kể vào giá trị sản xuất nông nghiệp, tạo điều kiện công ăn việc làm cho khoảng 2.000 lao động ở địa phương; duy trì ổn định độ che phủ rừng từ năm 2011 là 58% đến nay đã tăng lên 61%; sản lượng khai thác rừng trồng năm 2015 đạt trên 9 nghìn mét khối, tăng trên 7 nghìn mét khối so với năm 2011, giá trị ước tính đạt 10 tỷ đồng.

Từ những kết quả trên đã đóng góp vào hoàn thành các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới như: thực hiện tốt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội nói chung, quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng nói riêng; tăng thu nhập bình quân đầu người; góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, nhất là tạo cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp khu du lịch, lịch sử văn hóa và sinh thái Tân Trào, giữ vững ổn định an ninh chịnh trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.